FAM LALZOVA

Fam Lalzova

Vawiin hi hla phuah thiam, Lalzova thih cham a lo ni leh ta reng mai. A chanchin tlem tlem ka lakkhawm hi tarlang teg ang.

Lalzova (1924-1945) hi kum 1924, pawltlâk thla (December) ni 2 khan a piang a, kum 21 mi chauh niin December ni 8, kum 1945 khan a boral a ni. Kum 21 chhung chauh khawvelah awm mah se, hla 50 vel zet a phuah hman a, heng a hlate hian Mizoram dung leh vang a fang hneh hle a ni.

Lalzova hian rimawi a ngaina hle a, Spanish guiter, Hawaii guitar, violin, ukelele-te hi a tum thiam hle a ni.  Amah hi mi lungleng mi a nih zia a hla tam tak atangin kan hmu thei a, a hunin atawn fuh phei chuan hla phuah a awlsam hle niin an sawi.

Kum 1960 hma lam kha chuan Zoram tluanah tlangvalte’n se dar tia zet tingtang awrhin, zan thla engah mimal leh a huhovin a hla te hi an sa uar hle thin niin an sawi. Zan thla engah nulaten luhkapuiah la an kai a; an bulah an inleng tlangval-ten Lalzova hla an han thlawh meuh chuan a hre pha nu leh pate’n an vanglai ni dawn kirin mutmu an tuah hlei thei lo a ni ber e, anti thin!

Indopui II-na lo chhuah khan Pawl nga a zo hman chiah a. Lalzova hian hla phuah mai bakah, lemziah leh thil lem siam lam a thiam em em bawk a, hetih laia SDO, Wiscott chuan Aizawl-ah a hruai phei a. Aizawl atang chuan C.Thuamluaia’n lehkha zir turin Calcutta-ah a hruai a. Sikul luhna tur anhriat lawk loh avang leh a lunglen em avangin Mizoramah a lo chuang chhuak leh a. Lehkha zir chu a bansan ta a ni.

Kum 1943-1945 chhungin hla 48 vela phuah niin sawi a ni a. Sakhaw lam hla 3 leh hla lenglawng 5-te bak a hlate chu love song, lengzem kan tih te a ni thung.

Kum 1945 December 2-a a piancham vawi 21 na a lawm hnu December ni 8, 1945-ah khawsikpui avangin a boral a. Hla phuah thiam leh lungleng hmingthanga sawi a nih avangin, a chanchin ziahna leh kohnan 'Fam Lalzova' tih a ni thin. A chanchin hi a ngaihnawm em em a, sawi kilh kelh ka tum hran lo, chhiar tur a awm nualin ka hria. Heti ang lama tui te tan chuan! Heti chin hi a chanchin tlangpui kan lakkhawm theih nise a tha ang.

Cp

Rev. Lalhmingchuanga Zongte

*Rev. Lalhmingchuanga Zongte in 2014 kuma a post hi chhiar thar teh ang*

“PASTOR PIANG THAR LO” AN TIH KHA KA LO TAWNG CHHUAK LEH E

Hmannia SR-a ka thu post comment-tu thenkhat chuan Pastor piang thar lo, Pastor tisa mi, Pastor ngaihtuahawm tak, Pastor chapo, Pastor tawngtaipui ngai titein min sawi a, a then hi chu a dik ang. Thenkhat chuan an biala ka awm an hlauhziate pawh fiah fel takin an sawi bawk. Khatianga min titute kha ka tân an hlu khawp mai a, Mizorama Kristianna kan kalsualpui dân min hmuh fiahtir leh zualtute an ni.

MLTP Act, MLPC Act leh Zu issue hrim hrim kan khel dân atang hian, kan kalsualna lai chu tlêmin kan lo thai lang ang e.

Zu issue emaw, corruption issue emaw, thil dang pawh kan khel nasa fu a, a tûl bawk a, kan khel zêl ang; mahse a sâwt tak tak dâwn lo. Hei aia bul zâwk hi hmaih lian tak kan nei. Mizoram mipui, sorkâr leh kohhrante hian RULE OF LAW pawimawhna kan zir a, nasa taka kan inzirtir a, dân rorêlna hnuaia awmze neia nun dân kan thiam ve hma chuan, dân chihrang eng zât pawh hi legislate mahila a sâwt tak tak dâwn lo.

Dân chu a awm a, kan bawh chhe tlâng dial dial a, kan inngaithiam tlâng dial dial bawk a. MLTP Act a hlawhchham titute hian, MLPC Act pawh hi eng ruai a nih ring suh u. Zu lei thei chin kum bithliah tih te, zu in chunga motor khalh phal loh tih te hi thil thar êm êm pawh a ni hlei nêm, MLTP Act kan bawh chhiat ang tho khân kan bawh chhe leh ang a, kan inngai thiam leh vek ang. Misual man leh hremna mumal awm lohna, "voluntary felna" ringawt rinrâwla neihna ramah hian ram kalsiam rêl a har a nih hi.

Mizoramah hian engtizia nge dân palzûtna a hluar êm êm a, a tuate mah hian dân hi kan zah rêng rêng loh mai le? A chhan chu hei hi a ni: Kristianna kan kal sualpui nasa lutuk a, crime kan spiritualise vak vak a, ngaihdamna hming hi intihthlarau nân kan hmang a, dân leh dikna kan hmu negative a, kan hmu tisa a. Hei hi kan sim loh chuan kan la chhe tluang zêl dâwn.

Dikna aiin khawngaihna a sâng zâwk ti chung si a, dikna pawh thleng pha loten khawngaihna kan la hlatzia hrethiam chuang miah lo, intithlarau ve êm êm si kan ni. Khawngaihna tlawh chhanin ngaihdamna suak thu kan hril a. Simna tel lo ngaihdamna thu hi dikna duhtute den hlumna lung atân kan hmang a. Hmannia SR-a ka thu post-ah pawh mi thenkhat chuan Bible-in ngaihdamna chungchâng a sawite chu a tlahlang leh a bawp lawka lain, min den nân an hmang nasa hle. Thenkhat chuan Pastor ka nih avânga sual zawng zawng ngaidam vek turin min phût hial a ni. Sual zawng zawng ngaihdam hi Pathian policy pawh a ni hauh si lo va. Ni sela chuan simna thu hi hril a ngai lo vang. Pathianin a ngaihdam loh hi Zoram hian a ngaidam tam lutuk a, hei hi Pathian zah lohna lian tak a ni. Hetiang hi ngaihdamna dik tak pawh a ni lo va, “ngaihzamna” mai a ni a, hlauhawm tak a ni.

He kalsualna hi tute emaw intithlarau mi fâl leh hlimsâng rawngkaite kalsualna mai a ni lo. Ni sela chuan kan rama dikna leh dân rorêlnain chuti lutukin a tlûk chhiatpui lo vang. He kalsualna hi Zoram kalsualna a tling a, chuvang chuan kan chhiatpui a ni zâwk.

Tute mah kan bâng lo. Sorkâr thuneitute mai ni lovin, Kohhran Upa leh Pastor-te meuh pawhin dikna kan tan ngam lo va. Miten thlarau lo min ti ang tih hlauh vângin misual kan ngaidam der a, ngaihdamna suak hmangin spiritual popularity kan khêl a. Kan ram chu kan tichhe zo ta vek a nih hi. Hitler-a sorkârna hnuaia mihring suatna râpthlâk tak leh thil dik lo tam tak dodâl ngam tlêm tê zinga mi, dikna tana a rinna martarpui ngam pastor theologian ropui Dietrich Bonhoeffer-a’n “cheap grace” a tih ang kha Zoram Kristiante chuan chhuan tawlawl berah kan neih a, cheap grace hmangin cheap popularity kan khel a ni ber.

Pathian thu ngun taka kan zir chuan, ngaihdamnain a tum ber chu tihsual palh thil avâng emaw, sualna avâng emawa inlaichinna (relationship) keh chhia tuam dam lehna (reconciliation) atân a ni tih kan hmu a. Dikna rah beh nân a ni lo. Dikna dân chuan a tih tur chu a ti ngei tur a ni. Entirna awlsam tak pakhat kan neih chu, Australian missionary Graham Staines-te pafa hâl hlum an nih khân, Graham Staines-a nupui Gladys Staines chuan a hâl hlumtute Pathian hminga a ngaihdam thu a puang a. Thinlung lamah a ngaidam a ni; an tân mittui nên a lo tawngtai hial thin pawh a ni mahna. Chuti chung chuan thil sual titu, Dara Singh-ate chunga court rorêlna thuchhuak chu chhe te pawhin hnuh hniam phah a ni chuang lo. Kan inngaihdam avânga dan rorêlna a zuzi zêl dâwn te chuan miin a nupui that turin misual ruai ta sela, an man chhuah hmâin, “Ka nupui thattute hi ka ngaidam e,” a ti ang a, a him pial mai dâwn asin.

Khawngaihna chu dikna aia sâng a nih avângin a lêr sâng takah a awm a, dikna chu chu aia hniam – a kâkpuiah a awm. A kâkpui pawh lâwn thleng peih si lo, a lêr sâng thleng ta anga insawi tlat thin te hi ka mi rinhlelh zâwng an ni.

Kan ram hi Krista chanchin tha intâr lanna, ram nuam leh ram râl muang ni tura kan duh a nih chuan zu aia zir hmasak tûr kan nei e.