Saturday, 17 November 2018

PASALṬHA THAWNTHU

MURPHY LEH A PASALṬHA THAWNTHU

Vawi tam ka ngaithla ta, ka ngaihtuahnna a vahkualtir a, beidawnna khur aṭanga min khai chhuakin chona thar min pe a, tun hnaia ka hla ngaihthlakah chuan Inspirational Music ṭha berah ka chhal ngam sak.

Chu mai a ni lo, Literary value a nei sang lutuk a, vawksa chu ni se tlâng hraina tham a ni hawt ang chu. Beidawnna awmzia min hmuhtir a, mi beidawng te kan hmuh dan tarlang lehin a tlanchhuahna kawng min kawhhmuh a, a zara zalenin thu leh hla dawhsanah ka rawn din tâk hi!

"Tawlh kiang rawh kha tukuli nen lamin a nih kha a rawn hel nuai dawn!"

"A hlah lo sa, an mang phiar ang, mitthi khuaah an tel thuai dawn."

Ka duh em em chhan pakhat chu allusion leh symbol a hmang thiam em em a, a hla ziaranga Mizo min hmuhtir bawk hi a ni. Pasalṭha Thawnthu a nih ang ngeiin Mizo pasalṭha huaisen tak chanchin min hrilh a, chu thawnthu, a ngaithlatu thinlunga nunga lo lang tur chuan hmalam huna huaisen tur chi ang maiin a tuh nghet bur a, a hlawhtlinna nge ka hlawhtlinna zawk pawh ka hre lo!

"An nghak lo che, an kal zel e, ngaihtuah chiang rawh i ṭanfawng tur. Nang hlau leh khur an la ti ang che"

"Thih leh thih, dam leh dam kara leng hian eng nge i lungkham? I nunna turin tlan chhuak rawh."

A hla flow leh rhyme te hi chu sawi ai mahin ngaithla ila a chiang mai! Kan bul hnaia mi hlawhtling mek te hian min nghak lo va, hmalam panin an kal zel a, keini he laia lo indawm kun mai tur kan ni bik dawn em ni? Risk la ila, dam sen lul pawh hian hlawkna a nei chuang em ni?

Chuvang a lawm he pasalṭha hian beidawnna ruam ata hmatiang kawl eng thlir a, a hmaa harsatna awm te chu hêl mai lo va a hmachhawn tak ni.

"Hei hi maw ka hmaa ding chu?
Chheiraw!
A tluk ring ru,
Chem hrah lalho,
Chhuan mang rorel,
Ka ei bo bar tur a tu'n maw lo bel?
A din chhuahna tur a ke a bilh a tho lo."

Thursday, 25 October 2018

NO HEAVEN WITHOUT YOU

Sunday Pualin

Vanram nawm turzia i suangtuah ve tawh ngai em? I mit chhing la, rilru leh tih tak zetin, mûk takin han ngaihtuah teh.

He leia kan thlakhlelh ber berte nen hian thlarau khawvelah intawng tawh ngai dawn lo ta ila chu hmun chu hmun nuam a la ni tho ang em le?

Lei taksa hi chu a boral mai dawn a, piallei thuahriat hnuaiah chatuan atan a muthilh hun a la awm dawn khawp. Mahse, chumi hunah pawh la nung reng tur zawk chu tun ațang hian kan chawm puitlin a ngai si a.

===================

"After all, if there is a heaven, we will find each other again, for there is no heaven without you."

-NicholasSparks, TheLongestRide

Wednesday, 10 October 2018

Ka lunglai luahtu i ni

Nipui boruak a her liam a
Favang khua a lo hnim a
A mi lengin Lal pian hun
Champha an nghah mek lai hian
Ka lunglai luahtu i ni.

Chung tiangah turni a leng a
Thlang lenkawla her liamin
Siar leh chhawrthla a ko a
Zantiang a inher luh mek lai hian
Ka lunglai luahtu i ni.

Leng zawngte rûnah siang lawiin
Chhungkim dar ang an lengza
Zan tlaiah laikhum zal a
Phurrit umbo an tum mek lai hian
Ka lunglai luahtu i ni.

10.10.2018

Friday, 5 October 2018

HRINGNUN THAR

Beidawnna ruama ding
Ka nun chu ka au va
Hmatiang hun thlirin
Suangtuah a mang zo
Nunhlui hnuchhawn ram
Thlir kir sawt lo mah se
Ka phak tawk siamtu
Ka hun kal tawh chuan
Beidawng turin
Min pawt lui a
Hma lam hun
A éng mawlh lo
Bul ṭan ṭha lehin
Hringnun thar thleng ila
Ka tuar a damin
Hmatiang kawl éng
Ka hawi ve mahnâ.

5.10.2018

Tuesday, 25 September 2018

KA ZAN LALNU

Chung thangvan ka han thlir a,
Cho loh ṭiau chhumin thla zar e;
A phena siar leng dal zovin
Lal lai pâr tlan tum ni maw?
Zo chhum lal lai hneh turin
Zan lalnu a lo eng e
Lung tileng zual tur renga'n
Khua ruat zai tin hram thiamte'n
An chawi e khuavel dengin
A vela sar zâm zawng nen,
Awi maw zawlkhawpui
Lam phei chhimtianga
Ka zan lalnu min ngaihtir e.

Wednesday, 12 September 2018

Am I losing you

Duhtak, keimaha rinhlelhna awm ṭhin, ka hlauhthawn rûk em em hi a tak i chantir ang a maw?

I hmangaihna min hlan hi a tak a ni em tih pawh ka chhan theih a ni ta lo ve, lengdang tawnah min liamsan mai dawn em ni? Engtin nge ka awm dawn min hrilh teh.

Ka chunga thil thleng mek hi hre lo khawpa chut ka ni zawk nge pangpar-in chuai hun a nei ang mai hian kan kar hmangaihna pawh hi a chuai ta mai zawk em ni? I tan eng nge ka nih tak -  ngaihzawng... nge ṭhian?

Ka tana i hlan ṭhin i duhawmna leh i nungchang ngaihnobei tak kha lengdang tan i hlan mai ang maw?

Min hrilh rawh ka hloh ta che em ni le?

https://youtu.be/PUpOyMvFqsU

Friday, 17 August 2018

THANK YOU ARETHA

THANK YOU ARETHA
You Make Me Feel Like a Natural Man!

Hla reng reng hi ngaihthlak chhan chi hrang hrang a awm thei ang - a thluk nalh vang te, a hla thu avang te leh a satu zaithiam hrim hrim vang emaw, kan hmelduh zawng a nih vang te pawh a ni ang a; hla lar a nih vang hrim hrima ngaihthlak te pawh kan nei awm e.

Hla tam tak zingah 'Natural Woman' hi chu a thluk a nalh a, a satuin a thiam a, a hla thu a ṭha leh zel. Chu hla nalh chungchuang satu 'Queen of Soul' Aretha Franklin chuan a lei damchhung ni chhiar kimin chatuan atan a chawl dawn ta. Amah thlah nan Natural Woman-a mipa te vanneihna lo lang hi ka'n thaikawi ve reng reng teh ang.

A tirah chuan hmeichhia nih min châktir phawt a! Thiam tak maia 'You make me feel like a natural woman' a han tih vawng vawng laite khan hmeichhia te vanneihna leh 'natural woman' hrim hrim te chu min ngaihtuahtir a. Natural Woman dinhmun chu hlu veng veng te hian ka hria a, ka ni ve chak zek zek fo mai.

Looking out on the morning rain
I used to feel so uninspired
And when I knew I had to face another day
Lord, it made me feel so tired

Hlimna leh lawmna te hi mihring nun tinuamtu a ni a, eng lai pawha chan theih a lo ni hauh lo. Chauh chang a awm a, phurna leh thathonate'n min phatsan chang ni te hian lei nun chhiar tawp ve mai te pawh a chakawm ṭhin. Ni thar leh hun thar hmachhawn a phurawm loh a, kan ngui nghiai ṭhin a nih hi.

Nang ka tawn hma leh tawn hnu chea ka khawvel inthlak danglam dan hi a mak asin tia a chanchin a'n sép rawtui chho te hi a ngaihnawm asin.

Before the day I met you, life was so unkind
But your the key to my peace of mind
'Cause you make me feel,
You make me feel,
You make me feel like
A natural woman

Heta 'Natural Woman' hi a lawm ka nih châk em em ṭhin chu! Mahse, ka ngaihtuah chiang a, natural woman nihtir theitu zawk hi ka âwt thar ta tlat mai, hmeichhiaa hmeichhiatna phawrhtu! Chu pa vannei, amah avanga 'Natural Woman' awm theihna chhan ngei mai chu.

Chu pa ang chu nih theih ve ka châk a, ka theihna zawng zawng ka sawm khawm a, tichuan 'NATURAL MAN' ni ve phawt tura inher rem hmasak ka tum ta a.
.

.
.
17.8.2018

Monday, 13 August 2018

MINUTE KHAT LEH NUNHLUI

A fapa nen an rawn inkai hnek hnek a, school kal rual a lo ni ve ta reng mai!

Zing dar 8 vel a ni a, ka ṭhianpa nen kan work out zo bike in kan inkhalh haw a, ani chuan a fapa school kal tur a thlah mek a, kan inhmuh rualin lehlam a hawi a, kei chuan ka en reng a, a hmui vam ham mai, ṭhaleng dangin an nawm an maka an khalh hnu chu a lo la chul reng reng lo!
Kawng kawia a rawn lan chiah aṭanga chhiarin minute khat chhung vel chu ka khawvel a ding a, chu chuan nunhluiah min pawt lét nghal bawk.

A hmelṭha a, a duhawm a, a mit meng thip lek lek kha ka tuar zo lo ṭhin kha a ni a! A naupan deuh avangin a laka ka rilru put hmang inmûng nasa tak pawh chu kum hnih chhung lai ka up bet hial.

Hun ṭha a lo her a, a tawna biahthu hlan ni a lo herchhuak ve ta a, chu ti maia ka laka tlawm a tum hauh lo! Min hnawl lovin min chhang si lo tih ang deuh khan ka nghawngah hian hmangaihna hruihrualin a hling a, a duhna lam lamah min chaih kual a ni ber mai. Ni eng emaw zat chutiang taka min hnuh kual vel hnu chuan ka tawnah rinawm biahthu a hlan ve ta ngei.

Ka fawh hmasak ber zana kan awmdan te kha ka mitthlaah hian a la chiang em em a, a kawrfual dum leh a kimtlang duhawm em em mai teh kha a va inchawih tak.

Tlangin min sel a, ka chhungte pawhin min dem hial, ani kha tleirawl nasa ve tak kha a ni lah tak a, boruak nei ve hat ṭhin ni mah se ka hmangaihna khan a ngaidam sa vek a, a school tlanbo ṭhin te, zan chhuah a chin te kha hre reng chungin ka theihnghilh a, a tihsual leh tur zawng zawng pawh ka ngaidam sa vek! Ani pawhin mak min ti zawk hial.

Hun hlimawm tak tak hmang dun ve ṭhin mah ila sir khat aṭanga hmangaihna chauh chu a lo tawk zo hauh lo mai a, hmangaihna lam sawi ri ngai reng reng lo ka duhtaki chuan min kalsan hla tial tial a.

Mi tawna vul tura a duhthlannain a khalh kal mek lai khan kei chu mualhla kar danah lengin natna khumah ka mu mek a, val dang tawnah a zahawmna zawng zawng a hralh tih ka hriat phei chuan ka taksa nâ chuan ka thinlung a kài nghal a, thawnthu chu a tawp ta!

Ani chu beisei chi a ni tawh lo va, mahse hriatrengna min hnutchhiah erawh nghilh ni a awm kher lo vang. He hla hian ka'n thlah ang e.

Hlim ni chhiarin tlai ni kan leng,
Nunhlui thlirin thinlai a hnim;
Sulhnu chhuiin rilru ka seng,
Ngaiin ka au, a fan chhungril.

     Duhthu ai ang sam chauh mai maw
     Kei ka chan tawk lo ni dawn le?
     Intawn ni a her chang hian maw,
     Biahthu hlan leh che ka nuam e.

Hrui ang sei se kan hlim ni te,
Nau ang nuia hlim zai vawrin;
Mual liam tawh hnu nunhlui zawng te,
Sira hnawla ngaihlai bangin.

Khiangawi zamual i liam hnu khan,
Tlei ni hmel reng ka tawng si lo;
Suihlung hera lo let leh a'n
Sawm leh che ka zuam bawk si lo

Friday, 10 August 2018

Meaningful lines

One of my friends who belongs to one beautiful state  of  northeast India told me this, "I am from the land of Khushi Marzi. 

I never do my duty  properly but always criticize the government. I throw my garbage on the roads or into the drains but blame the govt for not keeping them clean.  I never follow the traffic rules but blame the govt for traffic jams. 

I like breaking rules but blame the govt for law and order problems. I am not serious in my studies but always blame the govt for not releasing the stipends on time. I remain absent from my duty but blame the govt for not hiking my salary. I never save electricity but blame the govt for power cuts.

I take money for my vote but blame the govt for being corrupt. I regularly  call bandhs and strikes but blame the govt for the inconvenience being faced.  I never wear helmets nor follow speed limits but blame the govt for accidents. I get contracts to construct roads but blame the govt for poor condition of roads. 

I always employ Bangladeshi Miyas for the constructions of my residences but blame the govt for illegal immigrants.  The Sun rises first in my land but I wake up very late. My land Khushi Marzi is developing because of me and my attitude". Now tell me which state this boy belongs to? .

Copy pasted from whatsApp

Thursday, 26 July 2018

FRIGURE OF SPEECH

FRIGURE OF SPEECH

A hrilhfiahna hiPu Rozama Chawngthu siam English Zirna Book-2 ațanga lak chhuah a ni a. Ani hi kan hotupa a ni a, hetia lak chhua hi a remti tho turah ka ngai. Tin, a bu hi lo lei ve rawh u. Mizo țawnga ziah Grammar zirna țha tak a ni a. Grammar lama kawng bo fe fe tan hnara hlit phawi ang huaia veng hawkna a ni e.

1. Simile: Thil hrang pahnih an inanna lai sawia tehkhin hi simile an ti a; as emaw like emaw an hmang tel țhin.
eg. Aitenawn par ianga hmel țha.

2. Metaphor: Thil hrang pahnih tehkhinna tho a ni a; mahse, a inanna lai sawi lan a ni tawh lo, hriat saa ngaih a ni.
eg. Laldea hi chhim keite a ni.

3. Analogy: Thil pahnih inlaichinna chu thil dang pahnih inlaichinna nena tehkhinna hi analogy an ti.
eg. Chaw chu taksa tan; țawngțai chu thlarau tan.

4. Personification: Thil nung lo, thil nung anga sawi hi personification an ti.
eg. Thihna kut vawtin min hmet mek a ni.

5. Apostrophe: Thil nung lo, mihring anga koh hi apostrophe an ti.
eg. Virthli! Khawiah liam che maw!

6. Allegory: Thil eng emaw entirna tura thil hrang daih anga sawi chi hi allegory a ni.
eg. Kristiana vanram kawng zawh hi allegory entirna țha tak a ni.

7. Antithesis: Thil inang lo sawi dun chi hi antithesis an ti. A țhen chu awmze inep te a ni thei.
eg. Remruatna chu mihring lam chan; leichhanna erawh Pathian chan.

8. Epigram: Țawngkam tawi te, thil inkalh deuh hmanga thu sawi chi hi epigram an ti.
eg. Dawt var min hrilh.
eg. Dawihzep chu an thih tak tak hmain vawi tam tak an thi chawk.

9. Oxymoron: Epigram nen an inzul deuh. Thil inmil lo hman kawp a ni.
eg. Hmangaihna nunrawng.
Chhawr loh thlapui.

10. Metonymy: Pehhel țawngkam chi khat. A nihna tak sawi lova a aiawh chi dang hriat lar sa hman a ni.
eg. Hawrawppuiin mi ko suh.

11. Climax: Thil sawi indawt danah- chak tawlh tawlh, hmasawn zel chi hi climax an ti.
eg. Kan khel a, kan nawr nasa bawk a, kan pet goal ta hial a.

12. Anti-climax: Climax letling chiah a ni.
eg. Lala chu tualthah hmang, mi nunrawng, mi sual a ni.

13. Hyperbole: Thil a nihna tak aia uar daiha sawi nana tehkhinna.
eg. Ka sakawr chu thlipui ang maia tlan chak a ni.

14. Irony: Thil inkawkalh sawina chi khat a ni a. Mi fak ve si, sawi nep lehna a ni țhin. Fiamthu rawng kai deuh a ni.
eg. Țhian rinawm tak chu i ni chhap e!
Mamawh hunah tak i bibo a.

15. Paradox: Thu dik lo, inkalh anga lang; chhung ril lama dik ve thei si hi paradox an ti.
eg. Tu pawh a nun chan chuan a humhim ang.

16. Pun: Thumal awmze phir nei chi te, a lam dan inang, thu hrang si te hman kawp chi hi pun an ti. Infiam leh inchhaih nan te pawh an hmang țhin.
eg. Belvâl val a val ve satliah.

Saturday, 21 July 2018

RAP MUSIC LEH MIZO POETRY

RAP MUSIC LEH MIZO POETRY
-V.L. Remruatfela

THUHMA
Ngirtling bu thar behchhan seminar a awm dawn tih ka hriat veleh ka rilruah thil dang daih a lo lut a, T.S. Elliot-an “Poetry chu thumal \ha chungchuang rem khawm, a rik dan pawh inlalawn leh inchawih mawi tak, mi ropuite hlimna mai ni lo, mipui vantlangte hlimna pe thei hi a ni” (Chuailo bu 3-na. 123) a lo tih changchawiin leh paper present-tu tam zawkin thuawih taka kan seminar hawi lam an present tho beiseina nen ‘Rap Music leh Mizo Poetry’ tih hawi ziah a rem leh rem loh a buatsaihtu lam ka’n zawt a, anni’n “Han ziak chin phawt la, a leng ve thei tho mai thei asin” an tih chu la vawngin \hangtharte puala paper tawi te tal buatsaih ve ngei chu \ulin ka hre ta a, rap game-a mi bik ni chiah lo mah ila ka rawn ding chhuak ve ta tho a ni!

RAP MUSIC LEH MIZOTE
African-American hoin kum 1970 vela hip hop culture an chin a\anga lo irh chhuak (a history thui tak sawi tur a awm thei ang) rap music hi Mizote’n kan hmelhriat \anna a la rei vak lo. Rap lam tui mi leh \henrual \henkhat ka biaklawr a\angin kum zabi 20-na tawp lam a\ang chauhin mi nawlpui chuan kan ngaithla niin a lang a, pangngai taka research tih ni lo mah se Mizo rap khawvela hnuhma nei hmasa AZZ leh Street Pound te lo lan hun hi kum 2000 bawr vel a ni tlat a ni. Khawthlang rapper lar tak tak Tupac Shakur, Notorious B.I.G leh Dr. Dre adt. te chu a tui zual mi tlem tein an ngaithla a, kuasarih kuariat chho velah mi ngo rapper dangdai tak Eminem a rawn lang chho ta a, heta \ang hian Mizo nawlpui pawhin rap kan ngaithla chho ve \an niin a lang.

MIZO RAPPERS
Tichuan, sawi tawh angin 2000 kum chhoah local cable T.V lamah AZZ an rawn lang a, Mizo \awng ngeia rap kan hriat lar hmasak ber an ni awm e. Street Pound-in sap \awngin an rap ve bawk a, RD & The 3 Rappers te rawn lang zelin ‘Ngaite hip hip hip’ tihte chu a hunlaia \awngkam/hla thu tlanglawn ber pawl a ni hial ang. Vincy-a ‘Aizawl’ album te chu ram pumah a lar thawkhat a, khata \ang khan Mizo Rap music chuan hma a sawn chho ta char char a tih theih. Aizawl tlangah Dogg for Life, M.C. Kings, G’nie, Rd & Ethel, G’ Affiliate, SORA Family, Dr. Reuben, Murphy, Michael M. Sailo adt. an lar chho hle a, fiamthu rap Mighty M. Jr te chu a hunlai entertainment boruak luahlumtu an ni. Chutih rualin nu leh pa lam chuan an hmelhriat ve vak lo hlawm. Champhai lam a\angin Marshall FKA leh Naupang Kawlhrawng te an rawn ‘hit’ chho viau bawk a, chutiang zelin Gospel lamah pawh B.O.G te rawn chhuakin an hla ‘Facebook-ah kan lut’ tih te phei chu ram pumah a hit em em a, Ricky Drac leh Awmtea Polymer te chu tunlaia ‘hit’ zual zingah an tel bawk.

ROCK vs HIP HOP LEH POETICALLY INFUSED TERRITORY (THE P.I.T)
Mizote hian music genre hrang hrang kan ngaithla kual ve hle a, blues, jazz, pop, rock and roll leh adangte chu ngaihthlak duh zawng bik nei mah ila kan hmelhriat tlangpui a; hetih mek lai hian Mizo rap music-in boruak a nei lian chho zel a, Hip Hop ngainatu (fans) pawh an tam ta hle a, 2010 chhoah social media site Facebook ah Rock vs Hip Hop tih group te chu \halai rual inhnialna hmun a lo ni ta. Tichuan, hun a kal leh hret a, hip hop tui rual intel khawmte’n an hla thu leh an chham (rap) sa te pho chhuah nan Poetically Infused Territory pawl an din ta a, a tawi zawngin The PIT tiin an sawi mai \hin. He pawl awm hnu a\ang phei hi chuan mi nawlpuiin a rap technique an buaipui nasa lehzual a, Poetry technique tam tak hi rap-ah hian seng luh a lo ni reng mai a: rhyme, bars, metre adt. te chu rapper te ngaihpawimawh em em a ni a, chuvangin ‘rap’ hi poetry huanga seng luh loh theih loh a ni ber mai. Tin, a hla thu chungchangah pawh hmasawnna a lo lang a, tleirawl hawklak rualin a enga mah hmaa “Sualah min puh,” “Min lo vei ve chhen suh,” “Tu nge min sawisel,” tia an thinrimna an hrikthlak ang ngawt kha a ni ta lo, poetical word tam tak an zep chho ta a, huang rawn zauh zelin politics, society leh love song hawi zawng tein a kal darh ta nuai a, a hla thu pawh chhungkuaa ngaihthlak tham a tling chho ta. Rap huangah hian satire, ballad, lyric leh confessional te chu a lar hle nghe nghe.

LILZO LEH A HLATE
Chuti ang chuan Mizo Rap music chuan hma a sawn chho ta zel a. A chunga kan tarlan rapper tam tak te hla thu tarlan pawh a chakawm viau na-in a nawlpuiina kan hriat tlanglawn ber nia ka hriat, kum 2015 chho vela Mizo rap huangchhunga rawn zuang lut Lilzo-a hlathu \henkhat hmang hian poetry leh rap inlaichinna i han tarlang dawn teh ang.

Fam Lalzova hla chuam 'Mangțha mangțha' te kha rilruah a lo lang a. Mahse, tun țum chu Lalzova ni lovin Lilzo-a zawk kan en dawn tlat! A chanchin sawi tur ka hre thui lo va, Aizawl Dinthar tlangval a ni a, a hming tak chu Lalhruaitluanga a ni. A hla ațang hian a mizia tur awm ang chu a chhui dawn theih awm e, rinthuin pahnih khat lek tarlang teh ang:

Hmangaihna la na mi leh mi thikthu chhia a ni. Poetry chuan mihring nun hi a khawrh chhuak hneh em em \hin a, William Wordsworth-a’n “The Spontaneous over flow of powerful feelings” a lo tih angin thinlung chhungril fanchhuaktu thu irh chhuak hi poetry chu a ni ve reng a. H. Laldinmawia sawifiahna hi i han tarlang lehlawk ila, “Hlahril chu mihring thinlung chhunga kan thil vei emaw hmuh emaw leh tawn emaw a\ang leh kan ngaihtuahna leh suangtuahna a\ang emaw a phuah chhuah a ni” (Literature Lamtluang. 43). Heti a nih chuan Lilzova hla 'Ka țhen thei lo' tih hla tlar țhenkhat hi han chhiar teh:

Duh ber tawn nan chuan bei nge sei run dung?
Ka tawn niin a phu rang hle mai ka lung
Inthen thei hian kan mawi lo,
Min duh thu au chhuahpui turin a aw a zawi lo,
Ka ngai thei lo kan inkarah mi dang an inrawlh.

Beiseina nena nghak fan fan mi, Mizo te lui pawimawh em em, Burma rama lui sei tak Rûn lui meuh ai pawha sei leh thui beiseina nei ngam zak kha a ni ve a! Rapper a nih vang maiin mi aiin a pa fâl bik lo va, hei hian rapper kan ngaihdan \hin kha a \hiat ching hle a, a duh em em a tawn ni chuan a zam ve hle a ni ang a lungphu pawh a rang em mai! Heta \ang hian a rilru put hmang thui takin a hriat theih ang. Poet ni tura pawimawh em em creativity a nei \ha hle bawk tih a lang bawk.

Feminism lam tuipui mi tak a nih loh vek pawhin Pathian thilsiam zinga mawi ber hmeichhiate dah sângtu tak a ni tih a hla țhenkhat ațangin a hriat theih. 'Duati' tih hla leh 'Ka țhen thei lo' tih tlar khat lek ve ve thlir leh ila:

Zingkar chuan a hmelțhatna a hliah lo!
Siamtu zah lo nise a kimtlang chapopui tham!
Zingkara hmelchhe țhin chu tu te nge ni ta ang? E le, chhun leh zana inlâr țhin nula ngopui pui, kimtlang hnawih hlo chi tinreng hmanga sakhmel original hliah țhinte kha maw le! An zing tho hmel a hmuh tlak loh niin an sawi țhin. Lilzo-a bialnu chu a țha bawk a niang, zingkarah pawh a tho paw heu mai ni awm tak a ni. Chu mai a ni lo, a siamtu Pathian zah lo ni se la chu chapopui tham zu ni hial a! A la duh tawk mai lo, 'Min chhuahpui rawh' tih hlaah khan:

Lenrual zingah i langsar nalh,
Biak loh hlau chein kan buai rap.

A rhyme a mawi tluk zetin a nula pawh hi a hmelțha ang tih a hriat ngawih ngawih. Romantic poet te’n an hmanraw hman thiam em em khuarel mawina a hmang nasa a, a bik takin Pathian themthiamna, mihringa lo lang \hin chu a chawi vawng em em a ni. A poetry zawnga thlir pawhin rhythm nei \ha tak a nih mai bakah a hla thu a luang \ha thei hle.

Rhyme Scheme. Mizo rapper zinga 'Zo' tak sia rhyme nei țha ber thlang dawn ila Lilzo hi a bang thei bik lo vang. 'Ka natna i chhawk' hla chang khat lek hi chhiar leh chhin ila:

Leng dang thlang lovin duhawmna tinrengin a bawm
Duhlai a ni asin ka dawm,
|hangtharte'n an lawm.
Duhsakna ka hlan e keipaw'n, ka mamawh a hria
Ka dila min rawn hawn
Pàr chhuah a ni asin, lengzawngte'n an lawm.

A hla dangah pawh end rhyme mai ni lo, internal rhyme chi hrang hrang a zep nasa em em a, hei mai bakah a hla thu a luang \ha hlawm em em a, poetry nihphung \ha tak tak a phawkchhuak nual a ni. Poet \ha tak a ni e tiin sawi ila min hnial tur an tam awm si a, Lilzo hlate hian poetry \ha ziarang a pai hnem ve hle a ni tiin inthlahrung deuh takin ka’n sawi ni rawh se.

Duhsaktu leh hmangaih te tana nun kawng dik zawh ngam mi huaisen a nihzia a hla 'Duati' ațang hian a lang bawk a. Subjective Poetry huanga telh theih tak a ni a, a nun chhungril a phawrh dan hi en chiang ila confessional poet huanga telh mai pawh ka nap hial.
A tak ram thleng turin eng nge ka tan tih hmabak?
Ka thlentir lo vang țhenkhatin an nupuite an mák
A țha lo, zahpah nei lo va rûnah zû an lak
I tan rinawm turin min atchilhho ka paihthlak,
Han ni thei la aw ka aw ngeia ka auh phak
I hmanhmawh viau loh chuan min lo nghak
I chhuahpui nih ve hrim hrim hi ka chak
Dinhmun sang min pe ve la i ngaihzâwn
Buaina leh harsatna i tawh nia i râwn.

Tun \umah hian Lilzo bik chauh kan thlur bing a ni a, mi dang tam tak, simile leh metaphor hmang thiam tak tak, symbol leh imagery hlimthla tarlang thiam deuh deuh an la awm \euh a, hun leh hmun kan ngah tawk loh avangin kan sawi vek seng lo ang. |hangthar hla phuahtute hian idea leh talent an nei \ha em em a, an kutchhuak te’n literary value a neih chhoh zelna turin a zirmi (academician) te hian kan en zui peih a \ul hlein ka hria. Tin, \hangtharin an lawm si a, kan \awng leh hla thu \ha tak takte dikhlel deuha hmang \hinte pawh an awm ve bawk a, kan tui zawng chauh ni lo, ‘an’ tui zawng hmanga thu leh hla kan kawih her ve deuh tawh pawh a \ul niin a lang.   

Sawi leh sawi hnu, rap leh poetry hi kan la sawi kawp nasa lo hle mai a, ngaihdan siam thiam pawh a har mahna. Literature \hang zel malsawmna huangah kei chuan ka dah hmiah mai a. A lehlamah pure literature tia kan sawi \hin a\anga tehkhawng strict tak kan hman dawn erawh chuan mei khup zula ka chhuah daih te pawh a ngai ta ve ang. Eng le khaw le, mahni insit tak chunga \hangthar hla phuah thiamte aiawha paper ka buatsaih hian a nih nih han ni phawt mai teh se!




BIBLIOGRAPHY

Laldinmawia, H. Literature Lamtluang : Introduction to Study of Literary Theory and Criticism, Bhabani Offset & Imaging system Pvt. Ltd., Guwahati. 2015.

Prasad, B. A background to the study of English Literature (Revised Edition), MacMillan India Limited. 2007.

Thanmawia, R.L. Chuailo Bu thumna, Din Din Heaven, Ramhlun South. 2015

Tuesday, 17 July 2018

NOTHING WITHOUT LOVE

Hmangaihna zûn zâm lêng vel chu tamin,
Thinlung luangliam chu so bulh bulh mah se.

Hringmi duhsakna phûl liam chu changin,
Leng dawntuaiin biahthu min hlan mah se.

Duhtak, i hmangaihna tel lo chuan eng mah lo mai ka lo ni e.

==============================

I am nothing without love
I’m but a ship stuck in the sand
Some would say that I’m all alone
But I am, I'm nothing without love

Saturday, 14 July 2018

Summer of 69

Hun leh kum a liam a,
Lenrual hlui an kiam a,
Vanglaini a liam a,
Chakna pawh a kiam a.

Kan ngaih em em țhin, mihring ni lo, kha hriatrengna zawk kha thinlungah a châm reng a,

Kha hun nuam leh hlimawm, i liam tâk avanga nunhlui leh sulhnu ni ta mai zawk kha ka dâwn kir a,

He dinhmun rualrem lo tak ațang hian van angel ianga thla zara thlawk delh delh che hian ka hmu che a.

================================

And now the times are changin'
Look at everything that's come and gone
Sometimes when I play that old six-string
I think about you, wonder what went wrong

Saturday, 7 July 2018

VANDUAINA

Vanduaina i chunga a lo thlenin
Hmangaihtu der an lo lang ang
Hnemtu ni awm takin an lo hnai ang a
I vanduaina hmangin
thangṭhat lak an tum ang.
Khawhar in iangin hnemtu nia i hriat
Ṭhenrual ṭhate pawh an ṭin zo ta
Ngaihsak tih ṭawngkamin
an nghaisa zui che ang a
An hlimlai hlimthlate chuan
an la cheksawlh ang che.
Lamliana kal turin i lian tawk lo va
Nang chu daifemah i tlâ ang a
Thinrim leh mahni inkhawngaihnaa khatin
I damchhung hun i hmang tawh ang

5.7.17

Thursday, 5 July 2018

THLAN KHUR

THLAN KHUR

Huaisen leh chak viauin inhre mah la
Khuarel sawp chauh zawh loh hringmi
A awm theih ngai dawn em ni?
A duh hunah a diriam che ang a
A duh angin a chinglet vel ang che.

I theihna zawng zawng pawh sawmin
Ṭanpuitu au vel ruai mah la
I tana ding tur i hmu dawn em ni?
Hnawl leh kalsan i ni ang a
An phatsanin an nuihsawh ang che.

Nun man thiam inti an chau ang a
Thinlung nâin an la kaikun ang
I sawi loh leh hriat loh sawitirin
An dem rawn dawn che tih i hre lo em ni?
Tlang rel leh hmuhsit i phur ang a
Thlan khur chhungah an la thawn liam ang che.

4.7.2018

Monday, 4 June 2018

YOU AND I

You are there and I am here
Never bond and never heard
Before that beautiful day

You are there and I am here
In the middle of the class
Can think nothing but you

You are there and I am here
You stole my heart without consent
Cutest robber I'd ever met

You are there and I am here
Do come to me more closer
But I don't want my heart back.
.
.
.

20th March, 2018

Thursday, 31 May 2018

RIAL ANG A DAI

Neih lung khawnga rual ban tum khan,
Sakruang mawina a ngaihthah a,
Chhungril awmlai tuar chungin
Zirna rûnpui a bel e;
Lenrual zingah a hlan ngam si lo
A pawi ngei e a chan riangvai.

Vanduai ṭahkhua sei tur reng a'n,
Chhimphei lamtluang a zawh a,
Beidawng leh chau taka awmin
Damna rûnpui a bel e;
Chûn leh zûa lah lianchhung si lo
Thlung lu a hai lunglai an vai.

Chûnnu ṭang bei mamawh si khan,
Ka ṭha, tiin biahthu a hlan a,
A dâwn lungruk hlan ngam lovin
A thuruk nen a liam dawn e;
Hringnun vul lai a bel thei ta lo
A sakruang pawh rial ang a dai.
.
.
.
.
In memory of Hruaia, IASE (who passed away on 29th May, 2018)

Wednesday, 14 March 2018

LUNG A AWI MAWLH LO VE

Kan tunlai boruak ka thlir a
Remna aiin ṭhenna a langsar a
State ralmuang ber kan ṭi si hi
Dawnin lung reng a awi mawlh lo ve.

Min dangtu ramri a buai a
Assam police in awlsam tak a
Mizo zirlaite a bei mai hi
Dawnin lung reng a awi mawlh lo ve.

Tuipui ralah pawh a thleng lo remna
Ṭhenna thu zawk a langsar a
Gigi-Malik leh Jelena te kar thu hi
Dawnin lung reng a awi mawlh lo ve.

Assam leh Mizoram kar a buai a
Jelena, Zayn leh Gigi te an darh a
Nang leh zel ka hlata i awm reng hi
Dawnin lung reng a awi mawlh lo ve.


14.3.2018

Tuesday, 13 March 2018

Daifim

Hai ang ṭhangin chhun ni mah te'n ka leng
Dawn lungrukah i cham reng a
I hlimthla thlirin rilru ka seng
Engtik tawn ni her leh ang maw?

Hlimthla zawng duhaisam mai a ni
Thinlai luahtu di ṭha sensiar
Nang nen lai tual leng dun ila
Rinawm biahthu hlan dun vein
A ngur nun reng ka ngai bil lo'ng

Eng tin lo ngai che maw ka thinlai ruk
Hlan che ila i tawnah biahthu
Kar min dantu a'n chang lul lo se
Remna palai chang mawlh rawh se

Ngaih ngam tein ka tawnah vul teh la
Khua ṭhala zing dai far iang rengin
Thinlung tui hal tan damna thlentu
I chang ngei ang ka tan daifim

13.3.2018

Wednesday, 21 February 2018

Min muan rawh

(Chang 1)
Hlim, lawm leh lungawina zawngin
Pial lei hmun tin ka dap ruai a
En tur ber pawh hre lo vin
Ka nawmsakna ka um fo ṭhin

(Chang 2)
Duhaisam reng a kim thei lo
Lungawina kim ka hmu si lo
Belh tur ber pawh hre lo vin
Ka nun chhung ril a rum vawng vawng

(Thunawn)
Min puitu tur in awm lo'm ni?
Thla fam ṭum kawng ka zawh mek hi
Boral mai tur he hringnun hian
Thlamuantu reng a tawng si lo
Chhantu ngaiin a vai ruai e.

(Chang 3)
He hringnun zin kawng chhuk chho hi
Mahtea kal nan a sei lua
Ding leh vei ka bo lohnan
Eng tin nge ka tih tak ang le?

(Thunawn)

*Bridge*
Ṭanpuitu Isu lo hnai ta che
He hringnun lungngaia rum hi
I thlamuanna dilin ka lo kun e
Ka kiangah chengin min muan rawh

21.2.2018 (12:50 am)

Sunday, 18 February 2018

KA BAT CHU NI LO MAH SE

Ka follow che
A taka zui ngam si loin
Ka like che
Ṭawngkaa sawi si loin
Ka stalk che
I hmuh phaka awm si loin
Ka vil chawt che
I hriat phal chuang si loin.

I tana ka tih theih tawk hi
Ka tana ti ka ni lawi a
Ka bat chu ni lo mah se
I tan leh ka tan
I hriat hma leh
Hriat hun pawhin
A chunga ka sawite khi
Lo ni chhunzawm zel rawh se.

18.2.2018

Wednesday, 14 February 2018

VALENTINE 1936

A kawtah chuan pâr chi hrang hrang a vul a
Chul leh tur an nih hre lo rengin theihtawp an chhuah
Nakinah chuan a kianga rûn in iangin an la chul ve ang a
Pâr lai hun hlu chu thawnthu ang mai a la ni ang
Chu in, a sira thawnthu chang mek ang chuan.

1936 a din rûn chu
A la ding ve hram hram a
Hmangaihtu'n kiansan zet se zawng
A awngrawp tawh hial ang a
Belh tlak rûn a chang tawh lo'ng
A dintu hmangaihna chu a la nung reng a
A tu leh fate tan a hlu chuang ngei
A kianga pâr mawitin nen

Hmangaihna hian chuai ni a nei an ti maw?
Chuai leh ṭhin hmangaihna chu
Hmaithinghawng vuah mai a ni a
A phenah duhamna a awm
Vul reng mah suh se
A nihna chu chula chuai ve chi a ni tawh lo va
1936 a mi pawh a vul reng lo va
Hmangaihnain a thlahthlam loh avangin
A kianga pangpar chuan a chawi nung reng zawk ṭhin

14.2.2018

Wednesday, 7 February 2018

Oh! Kylie

Bul ṭan mai harsa ka va'n ti em
Nang nen bul kan la ṭan tlat si lo va tiraw?
Ni lo, ni lul lo mai, kei chuan bul ka ṭan tawh a
I.G leh f.b a ka follow na che pawh thla tam a liam ta
Nang lah chuan ka lam reng i lo hawi lo va
Van angel leh nawhfe-in inzawmna an nei lo ang ang mai hian
Nang nen inzawmna sawi tur kan nei si lo.

I hlimthla chauh ka chantawk a ni a
I sakruang mawina pawh suangtuahna mai a ni
A khal chultu chuan chhim thlipui iang a
Thanlai hawlin fa hming kohah
Stormi maw a laiah hming?
A hming tawpah Ngente
em ni?
Ni lo, Webster phiangsen zawk maw?

Eng lai khan nge maw i zûna ka uai a
I kianga ding kha thik thei nge maw ka nih le?
I tel lo hringnun chu maw bawihte
Rii tel lo Hawla ka tehkhin asin
Ṭ tel lova Pensy te khua an tlei zo lo ang hian
I tel lo chuan ka tlei zo lo asin
Kei hi Ṭ ni ila, nang ka lucky number 02
Rpa iangin tu dang kan ngai tawh lo'ng.

Nang vanga Tay Tay phatsanin
Ka ngainat hlawl loh i laizawn pasal
Ka nuphal tura ka lo ngaih Kanye pawh
Rem lo tak chungin ka rem a
Ka chunga sualna nei lo Chhams lakah pawh ka inthlahrung asin
Hmangaihna thiltihtheihzia hi dâwn ve teh
Transgender hial ka thlâwp tak hi!
Hei ang inpekna thuk hi
Khuanu pawhin em ema a tih ngei ka ring.

Enteh maw Kyky,
I.G a i follower maktaduai za leh pathum zinga pakhat ve mai ka nih ka hria
In unau zinga pian nalh ber Kendal en kân a
Nang ka zui che hian chhan a neih loh ring suh
Duhawmna reng reng nei lo u Kim-i te hi nang awm lo la ka zui peih lo vang a
Khloé leh Kourtney te pawh ka hmelhriat hek lo vang.
I zûn ngai hi min han dâwn ve lul teh.

A tawp nan hei chauh hi ka hril leh dawn
Tyga leh Travis te ang em chuan i lakah tla tlum ve lo mah ila
Ramsey, Cody, Jaden te huangah tal min telh la,
Chu pawh ka tan a la sang ta fan a nih chuan
Hming hnaisai lo A$AP Rocky leh Party Next Door te tawnhriat ang tal hi
Vawi khata vawikhat chu min tawntir ve dawn lo'm ni?

Tuesday, 6 February 2018

ṬHAVULCHÛKI

*ṬHAVULCHÛKI*

Zawlkhaw mawitu ṭhavulchûki
Lamtluang dungah a vul chûk e
A kawr hring duk leh a pheikhawk var
A bahsam ṭial leh a hmui hnawih duk
A sakruang dep a silhfen mawi
A kawr nghawng chhunga lang phir ṭhai!
Chhungril bahna sen no nen.

A hnuai lam lah a poh peuh poh
Hnung lam aṭangin lamkhuang tiat
Hma lam lah lu ti haitu a phir leh ṭhai!
Hak tâwk loh ha mah la i tâwk zo ngei
E khai! vala kawng kal a buai zo dawn
Chhing mit leh thil dang a pawng zawk zawk!
Min dem lul su rual duh te u.

Khawi lamtluang tak chhui zel che maw?
I hlimthla hmeh dét ka nuam e
An dung han thul teh reng ila
An sawi Valte leh oh Asangi!
Nang nen khartung khat sâwn dunin
Duhsâm hrisel ni mah suh se
Duh loh sâm tur ka ni bil lo!

6.2.2017

Thursday, 1 February 2018

I NIH LOH CHUAN

I nih loh chuan

Hun leh ni chhiarin hmatiang dâwn ila
Sana leh bang a inzawm tlat ang a
Ka hunbi vawngtu nang i nih loh chuan
Hun hian awmzia a nei lo vang.

Hringmi nun hi lui luang ang ti se
Lui leh a kuang a inzawm tlat ang a
Ka luanna kuang i nih loh chuan
Luan ngaihna ka hre chuang lo vang.

Hmabak hlen tur tam mah se
Computer leh mouse a inzawm tlat ang a
Thu min petu nang i nih loh chuan
Click khat paw'n awmzia a nei lo vang.

Malin i awm lo vang ti se
Khawl leh hriau a inzawm tlat ang a
Ka kianga awm i nih loh chuan
Mal loh ni ka nei lo vang.

Hun chu thlawk liam vut vut mah se
Thlawtheihna leh pilot a inzawm tlat ang a
Ka hun khalhtu i nih loh chuan
Thlawhna chuan min la tlâkpui tho vang.

1st feb, 2018

Thursday, 11 January 2018

MISSIONARY THLEN CHAMPHA PHAK

MISSIONARY THLEN CHAMPHA PHAK

Pu Buanga leh Sap upa kha rawn kal lo se chuan tuna ka thu post pawh hi kan hrethiam kher awm lo ve. Mizote tan hian an va hlu tak em. An thlen champha phak pualin chibai ka buk a che u.

January ni 11, 1894 kha Mizote tana ni pawimawh leh chhinchhiahtlak, ni special bik a ni reng tawh ang.

Missionary day a lo thlen hian kan rilruah chanchin ṭhain hmun zau zawk lo chang mawlh rawh se.

Missionary day hi March ni 15-ah pawh kan lawm leh dawn a, a va lawmawm leh dawn em! History hi tihdanglam theih a ni ngai lo va, history kan lo ziah ṭhin dan emaw, kan hriat dan emaw erawh hi chu a inang lo viau thei.

Kan ṭhiante zingah pawh history tuipui tak tak, zir bing mi leh chik mi an kat ta nuk mai. Vangchhia a thil awm dan te, Fiara Tui chungchang te, tu tu emaw thlan awmna chungchangah te leh thil dang tam takah inhnialna a lo awm tawh ṭhin a, a dik ber finfiah hi a zir bing mite hnapui ber pakhat a nih ka ring. Anni zarah kan hriat ṭhin dan tam tak, lo dik tawk chiah lo kan hre ta fo mai a. A lawmawm em em a ni. "Kan naupan lai pawhin an ti," "Ka pu sawi dan chuan," tih vel ringawt hi zirna huangah chuan innghah nan a tawk zo lo fo va, lo sahuai thing vawn bur tum tlat loh tur.

"Rev. William Williams khan Mizo-te zingah chanchinṭha a hril ngei a, Mizorama chanchinṭha thlentu a ni" tiin a finfiahna thuziak nen Presbyterian Kohhran chuan March ni 15 hi Chanchinṭha thlen (hmasak ber) ni-ah kan pawm ta a. Baptist unaute pawhin Rev. William Williams-a chanchinṭha hril hi a dik lo ve an tih ka ring lem lo.

Tichuan, Presbyterian Kohhran chuan Pu Buanga leh Sap Upa rawn thlen ni hi ngaihhlu tak chungin kan serh ta lo zawk a, Zosaphluia thlen niah Kohhran Program kan siam ta thung.

Zosaphluia mei si them chu Pu Buanga leh Sap Upa te'n chhem nungin tun dinhmun hi kan lo thleng ta, lawm mai tur kan lo ni e.

You fill my heart with a poem

Sirva leng rualte'n tlai nèm a
Eng dang reng dawn bil lo va
Nun khua hlim tea chen a
Siahthing zar an belh lai khan
Enchimloh tleitiri khan
Nem téin chhamhla a hril
Iang zo reng an awm lo'ng e.

Se se thu hlan dun ila
A ngur nun reng ka ngai bil lo'ng
Sappui iang biahthu hlan ve i
Hlim tea ṭangah pawm a
'You fill my heart with a poem' tiin.

Hlim lawm ni hrui ang sei se
Atan khuavel vul zual rawh se
Pâr chhuanga vanglai chena
Pial lei dai a zal thleng a
'You fill my heart' ti zelin.

Beiseinain kiansan lo se
Itsiknain titlawm suh se
Relthang pawh phur suh se la
Tlai ni a tlak hlen hma chu
Hlimnain phatsan suh se.

Duh dang ṭang chu bel mah se
A anka nem a cham reng dawn
'You fill my heart' kan ti fan ang.

11.1.2018

Saturday, 6 January 2018

A JORDAN

*A JORDAN*

A Jordan lui kianga dingin
Chawlhna nuam zawk beiseiin
A luipui hriat chu a dai a
Harsatna, manganna leh khawvel
A khawvel ni ve lo va a hriat chu
Hnuchhawnin hawilopâr a tawn!

A Jordan chu a dai zel a
Kanan ram thlenga dai turin
Lunglohtui a dâwn si lo
Hun leh kumte a liam a
Ngaiin a au ruai ruai
Kumhlui, ding rawh tiin.

A dai lui ral a kai thei lo
Lei mite khawvel chu ngaiin
Hawi kir a rem tawh si lo
A Jordan leh a Kanan kha
Khawvel mite'n an ngai ve lo
Tah chuan beiseina a awm si lo

Lung lam vaiin a hawi ruai ruai
Tui lai a rap thlunglu a hai
A kalsan khawvel a tana hniam kha
A ban phak aia sang a ni tawh a
A dai mek a Jordan-ah chuan
Chatuan atana a pil bo ta

6.1.2018

Goodbye Monster

Ngaih loh theih loh
Ngaih theih ni si lo

Bema duh lo va
Kalsana titau si

Biahthu beng per a
A tlakna thinlung thik bawk si

Let leh tumin
Lerh a lo ti zel si

Kal bo dawna phal si lo
Hnaih phal bawk si lo

Duh hunah pàr a chhuang e
Duh loh rûn a lawi dawn e

Chapona lem tum a
Helh awl awltu kha

Kiang rawh lengi kiang mai rawh
I lem kha pai la, pai ṭawih rawh

Heta hi i ben per thinlung
Leng dang tana rohlu

6.1.2018

Friday, 5 January 2018

THINLAI

Ni leh thla kan chhiar zel a
Hun leh kum tam a liam ta
Hmana thinlai luahtu khan
A luah thinlai a sawn tawh a
A luah peih lo thinlai chuan
Luah loh rûn a iang zo ta.

Kalsan thinlai riang té chu
Khawhar takin a awm a
Luahtu nei lo thinlai chu
Luah ṭhintu hmun ruak siamah
Kalsan a nih hre rengin
Mahtein a awm ve rek rek ṭhin.

Thinlai chhum ang a zing a
A kiangah hmun ruak a ding
Ruak siamtu kha thinlai kha
He thinlaia awm ṭhin a thinlai
Leng dang tawna vul ta kha
A ngaiin a rum vawng vawng ṭhin.

Ni 5.1.2018